Egzersiz ve beslenme atletik bir yaşamın kaynağı olarak görülür; ancak üçüncü bileşen her zaman unutulur: Yeterli ve iyi bir uyku. Uyku atletler için önemli bir rol oynar; çünkü büyümenin çoğu ve vücudun yenilenme işlenmiyle egzersiz uyarımı uyku esnasında gerçekleşir. Tamamen farkında olmayabiliriz; ancak uyku esnasında vücudumuzdaki sistemlerin çoğu tam gaz çalışır.
Uyku aynı zamanda zihinsel yenilenme için de önemlidir. Gün boyunca öğrendiğimiz ve tecrübe edindiğimiz şeyler seçilir, saklanır ya da silinir; problemler ve kafa karıştıran sorular işlenir. Fiziksel rahatlama ve mental hijyenin verimli bir şekilde gerçekleşmesi için bu üç uyku faktörü önemli rol oynar: düzenlilik, süre ve uyku kalitesi. Bunlar daha optimal düzeye geldiği sürece daha iyi uyku sahibi oluruz.
Bu yazıda uykuyla ilgili temel gerçekleri, performansınızı nasıl etkilediğini ve bunu değiştirip optimal düzeyde uykuya nasıl sahip olabileceğinizi incelemek istiyoruz. Düzenlilik birinci faktör.
Uyumak için vücudumuzdan ya sinyal alırız ya da düşen vücut ısısıyla ve hormonlardaki değişikliklerle oluşan yorgunluğu hissederiz. Bu vücut hücrelerinin “iç saat” olarak adlandırılan iyi salınımıdır. Bu saat hayatımızdaki birçok sürece ve işleme karar verir ve sadece genetik olarak programlanmış değildir. Ayrıca birçok çevrede söylenen “zeitgeber” tabiriyle senkronizedir. Zeitgeber tabiri Almanca’da “zaman verici” ya da “zamanlayıcı” anlamına gelir. Bizim uyuma/uyanma ritmimiz bu tarz çok ünlü senkronizasyonlardan biridir. Ayrıca bu salınımın olduğu uyuma/uyanma döngüsü gün ışığı ve gecenin de etkisi altındadır.
Bu 24 saatlik sözkonusu ritim, diğer faktörlerin dışında belli hormonların (doğrudan uyku düzenimizle alakası olmayan, cinsel ya da metabolik hormonlar gibi) salınımında karar mekanizmasıdır. 24 saatlik ritmi ne kadar yakından takip edersek, hormonal dengeyi ve vücudumuzun sağlığını o kadar düzenleriz.
Uyku ritminin bozulması – örnek olarak saatlerin ekstrem kaymaların olması – diğer sistemlerde ciddi etki bırakır ve kendini konstantrasyon bozukluğu, kırılganlık, performans kaybı ve benzeri semptomlar olarak gösterir. Ek olarak, egzersiz sonuçları ve besin alımı daha az verimli olur. Optimal beslenmeye ve yeterli egzersiz sürecine rağmen vücutta ilerleme yoksa ya da belirgin değilse, sebebi yetersiz uyku olabilir.
Çok az insan günlük rutininde aynı zamanda (dakikası dakikasına) yatağa girer ve yataktan kalkar. Bunun bu kadar katı şekilde uygulanması gerekli değildir. Bu kadar katı olarak yapılması, profesyonel yaşantımız ve sosyal aktiviteler gibi diğer alanları etkiler. Amaç çoğunlukla belirli bir zaman çerçevesinde uykuyu düzenlemek ve uzun süreli uyku düzeninde oluşan sallantılardan kaçınılması olmalıdır. Daha düzenli bir uyku zamanı vücut fonksiyonlarında bir harmoni oluşturulmasına katkıda bulunur. Vücut her zaman hangi sistemin hangi zamanda hangi aktif olması gerektiğini bilir. Bu gün boyunca da geçerlidir.
Bu yazı Freeletics sitesinden alınmış olup, Spor Merkezim editörleri tarafından Türkçe’ye uyarlanmıştır. Yazının orijinal metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Bu sitede yer alan bilgileri sadece tüketiciyi bilgilendirme amaçlı olup, spormerkez.im yönetimini bağlayıcı nitelik taşımamaktadır. Sisteme yüklenmiş olan fotoğraf, yorum vb. tüm içerik spormerkez.im editörleri tarafından yüklenmekte olup; içerik sahiplerinin yasal talepleri doğrultusunda sistemden çıkartılabilir. Yasal kanallar aracılığıyla spormerkez.im yönetimine iletilen tüm ihbarlar için, sözkonusu firma ya da şahsa ait ilgili içerik düzenlenebilir ya da değiştirilebilir.
SPOR MERKEZİM © 2023 TÜM HAKLARI SAKLIDIR